CÓ một mái trường tôi yêu quí và nhớ mãi

Nguyễn Trọng Luân CCB K5

      Nhiều năm sau tôi cứ nghĩ, sao số phận mình may mắn đến thế. Ngày đầu tiên tiến vào giải phóng Sài gòn lại là ngày được được biết tới mái trường rất nhiều dấu ấn lịch sử của đất nước.

      Ngôi trường ở gần ngay dinh Độc lập cổ kính trang nghiêm mà lại đẹp lạ kì. Những dẫy cây cổ thụ trong sân trường ríu rít tiếng chim, những gốc phượng vĩ gộc gạc còn đang đỏ hoa trên vòm lá. Trưa 30/4 ấy khi tiếng súng vẫn còn nổ phía sau dinh Độc lập cánh quân của tôi giá súng ngày cổng trường Lê Quí Đôn bắn về phía vườn cây. Chúng tôi chỉ dừng lại khi thấy một liên lạc của trung đoàn chạy từ phía dinh Độc lập lên yêu cầu không bắn nữa. Rồi chúng tôi nghe tiếng Dương văn Minh tuyên bố đầu hàng. Cũng vào lúc ấy một loạt đạn bắn lén vào đội hình bộ đội chúng tôi trong sân trường Lê Quí Đôn khiến ba người bạn tôi bị thương. Chiến tranh dừng lại đúng vào lúc ấy. Chúng tôi ngước lên trời, vòm trời thật xanh và hoa phương vĩ rung rinh đỏ.

       Đêm ấy trường Lê Quí Đôn náo nức tiếng cười nói và màu áo rừng Trường Sơn của bộ đội. Chúng tôi hạ ba lô và ghép bàn học sinh làm giường để ngủ. Đêm 30/4 ai mà ngủ được. Sài gòn điện vẫn lung linh sáng trai gái vẫn dắt nhau đi dọc đường Võ Văn Tần. Tôi vẫn nhớ đêm ấy tiểu đội trinh sát của tôi nằm nhìn lên tấm bảng đen chưa kịp xóa bài Việt Văn thơ của Yến Lan.

      Dòng phấn trên bảng chữ thật đẹp chỉ có một dòng: ..” Bến My Lăng còn lạnh, bến My Lăng, Ông lái buồn đợi khách suốt bao trăng”   và nét phấn gạch đít dưới chữ “suốt bao trăng”. Đêm ấy tinh khôi như chưa hề có chiến tranh trong tôi, thành phố yên ả và nghe có tiếng còi tàu từ bến Bạch Đằng vọng lại.

      Đêm 30/4/1975 hàng ngàn người lính chúng tôi thao thức. Cả Sài gòn thao thức. Cả Việt Nam thao thức. Tôi nhớ miền Bắc nhớ mẹ cha nhớ trường đại học Cơ Điện trên Việt bắc của tôi mà tôi tạm biệt đã 4 năm. Tôi mong chóng sáng để ngày mai tôi nhìn thấy Sài Gòn rõ hơn để ngày mai tôi sẽ viết lá thư về cho mẹ.

      Sáng 1/5/75. Chưa kịp thực hiện viết thư về cho mẹ thì tôi nhận lệnh mang theo trang bị vũ khí lên gặp ban Chính trị trung đoàn  nhận nhiệm vụ. Tôi đến ban chính trị ở trong căn phòng Hành chánh của trường Lê Quí Đôn sát cổng chính vào từ phía  hàng rào dinh Độc lập. Khi tôi vào đã có các thủ trưởng Trung đoàn và ba người lạ mặc đồ dân sự. Tôi báo cáo thủ trưởng có mặt và chào ba vị khách hai nam một nữ. Chủ nhiệm chính trị trung đoàn nói:

       - Đây là các vị giáo chức của trường Lê Quí Đôn. Hôm nay nhà trường có tỏ chức một cuộc gặp mặt của thầy cô giáo và học sinh nhà trường với chiến sĩ quân giải phóng.

       Trung đoàn chọn cử ba người là đồng chí và hai đồng chí nữa là Lê Hỏa và Phạm Hoài Thủy dự cuộc mít tinh của các vị đây với học sinh sinh viên.

        Tôi quay sang nhìn ba thầy cô giáo các thầy cô gật đầu tươi cười với tôi. Tôi vui bao nhiêu thì tôi cũng hoang mang bấy nhiêu. Lần đầu tiên gặp gỡ với những con người của Sài Gòn không biết nói gì đây, tôi chưa hình dung ra cuộc gặp mặt này có nội dung gì. Nhưng là người lính nhận nhiệm vụ là chỉ biết phải thi hành thật tốt. Tôi đứng nghiêm:

       - Báo cáo đại úy chủ nhiệm tôi hứa hoàn thành nhiệm vụ.

       Cùng tham gia buổi mít tinh hôm ấy còn có anh Lê Hỏa và anh Phạm Hoài Thủy. Hai anh đều là giáo viên cấp 3 nhiều năm trước khi đi bộ đội. Hội trường của trường Lê Quí Đôn hôm ấy đơn sơ, chỉ có tấm bảng ghi dòng chữ “ Gặp gỡ bộ đội Trường sơn”. Anh Hoài Thủy nguyên là giáo viên văn của cấp 3 Trần Phú ở Vĩnh yên nhìn tôi bảo, chú mày liệu mà phát biểu với tư cách học sinh miền bắc XHCN. Tôi lại càng hồi hộp. Lúc mới đầu chỉ chừng ngót trăm người trong khán phòng dần dần càng đông lên. Tôi nhìn xuống thấy có cả phóng viên nước ngoài. Lần đầu tiên tôi nhìn thấy họ quay phim và ghi chép. Các thầy cô giáo và sinh viên mặc đẹp lắm, nhất là các cô và các bạn học sinh nữ mặc áo dài thật tươi tắn. Hai anh Lê Hỏa và Hoài Thủy  nói về sự nghiệp giáo dục của các anh ấy ở miền bắc trước ngày đi chiến đấu. Các anh nói về người thầy ở đâu cũng là người đưa đò giống nhau ở đâu cũng là người làm nghề cao quí. Tôi thấy dưới khán phòng vỗ tay nhiều rồi không khí cuộc gặp gỡ thân tình không một chút gượng ép.

       Đến lượt tôi lên phát biểu. Một thầy đứng lên giới thiệu tôi là một sinh viên đại học đi bộ đội. Nhiều ánh mắt tò mò nhìn theo tôi. Tôi run như thể học trò lên bảng ngày nào:

      - Em Thưa các thầy giáo cô giáo, thưa các bạn học sinh sinh viên. Cả khán phòng ồ lên. 

     Tôi bỗng nhìn thấy hàng ghế đầu các thầy cô giáo lau nước mắt. Có một cô giáo đứng lên, mãi cô giáo mới nói nên lời:

     - Em gọi chúng tôi là thầy cô hả em? Tôi trả lời:

     - Thưa vâng ạ. Đã 4 năm nay em mới lại được lên bục để chào các thầy cô giáo, em như thấy em đang ở trường học của mình. Cô giáo lau nước mắt mãi mới nói được:

      - Em cho tôi hỏi em, suy nghĩ của em về người Sài gòn ngày hôm nay.

      Tôi nói ngay thật tự nhiên. :

      - Thưa cô, em không thấy có gì phải nói vì đây là đồng bào của mình. Nhìn xuống dưới thấy nhiều người lau nước mắt hơn. Có lẽ thấy tôi còn trẻ phát biểu tự nhiên nên không khí sôi động hẳn lên.

       Một bạn nữ sinh viên đứng lên hỏi:

       - Nếu một người con gái Sài gòn yêu bạn thì bạn có đồng ý không?

      Thật bất ngờ vì câu hỏi đấy và tôi cũng cứ nói tự nhiên không chút đắn đo:

Các nữ sinh của trường

      - Các bạn Sài gòn thật là đẹp tôi ước gì yêu được một cô gái Sài Gòn.

      Thế là cả hội trường đầy tiếng cười và vỗ tay. Đứng trên bục tôi thấy mặt mình nóng ran thấy các anh Lê Hỏa và Hoài Thủy cũng cười và vỗ tay. Một thầy giáo đứng lên, thầy giới thiệu:

     - Tôi tên là Ngươn, em cho tôi hỏi, những năm qua là sinh viên miền bắc em có biết gì về phong trào “Hát cho dân tôi nghe“ của sinh viên Sài gòn không?

     Tôi thưa, Thưa thày em có biết những năm 1971, 1972  các trường đại học miền bắc luôn theo dõi phong trào của các bạn sinh viên miền nam. Cũng từ phong trào đó mà ở đại học miền bắc ai cũng thuộc và hát bài TIẾNG HÁT NHỮNG ĐÊM KHÔNG NGỦ của nhạc sĩ Phạm Tuyên ca ngợi ủng hộ phong trào Hat cho dân tôi nghe đó. Tiếng vỗ tay ào ào bao nhiêu nụ cười và ánh mắt yêu mến dành cho tôi. Cả hội trường đề nghị tôi hát bài hát đó. CHủ nhiệm chính trị nhìn tôi khuyến khích. Thê là tôi hát. Tôi hát như ngày nào ở trường đại học của mình, tôi như thấy bao đứa bạn tôi trong tốp ca ngày ấy họ cũng đã lên đường đi chiến đấu như tôi. Giữa một sáng Sài gòn tôi được hát với cho các thầy cô giáo và các bạn học sinh miền nam nghe. “ Tuổi trẻ ơi, giữ ước mơ độc lập tự do phất cao cờ…”

       Tôi không nhớ cuộc mít tinh ấy kết thúc lúc nào tôi chỉ nhớ các thầy và các bạn vây quanh tôi và bao nhiêu lời thăm hỏi ríu rít , bao nhiêu hoa và cờ đỏ trên tay. Các thầy các bạn hỏi quê tôi hỏi về cha mẹ tôi…Sáng tháng năm Sài gòn ở sân trường Lê Quí Đôn đầy những hoa những cờ đỏ và nước mắt.

      Đã bốn mươi năm rồi, cứ mỗi khi ngày 30/4 về tôi lại nhớ về trường Lê Quí Đôn. Càng về già tôi càng hiểu sự tinh tế nhậy cảm của một ngôi trường truyền thống  140 năm. Có lẽ đây là ngôi trường duy nhất sớm nhất làm một cái việc mà không ai ngờ tới đó là một cuộc hội thảo thầy trò ngay trong ngày đầu tiên giải phóng. May mắn cho tôi đã có mặt trong cuộc hội ngộ thầy trò cảm động đến thế. Nhiều năm qua mỗi khi có dịp đi công tác thành phó Hồ Chí Minh tôi đều đi bộ đến đây nhìn vào mái trường với niềm yêu dấu. Tôi nhớ những gốc cây cổ thụ trong trường rì rào gió, tôi nhớ thầy giáo Ngươn, cô giáo Liễu… nhớ các bác lao công ở trong trường khi chúng tôi tiến vào đóng quân những ngày đầu ở đó đã từng giúp đỡ chúng tôi. Cám ơn lịch sử cho tôi được có một ngày vui sướng đến vậy. Lịch sử cũng làm nên một thế hệ các thầy cô giáo và học trò quên cả đời mình cho cuộc kháng chiến để thống nhất Tổ quốc. Sắp đến ngày 30/4 /2015 tôi thầm mong ước ngày trở lại Sài Gòn. Tôi cầu chúc sức khỏe các thầy cô  giáo trường Lê Quí Đôn ngày ấy nay đang sống ở đâu đó luôn được bằng an. Tôi gửi lòng ngưỡng mộ yêu quí Trường Trung học Lê Quí Đôn một kỉ niệm đẹp suốt đời tôi nhớ.

Hà nội 11/2014 NTL