Cựu chiến binh

Luân CCB K5

Ông Hộ đuổi con trâu vào vườn chè rồi gọi giật giọng:

- Chễm đâu, buộc trâu!

Con Chễm giật mình bỏ cuốn sách ôn thi đại học chạy nhào ra dắt trâu vào gốc mít buộc lại rồi tung cho nó ôm cỏ chè vè. Nó lấm lét nhìn bố đang dựa lưng vào cột nhà nhả khói thuốc lào. Nó đặt lên cái ghế con cho ông Hộ ca nước chè còn nóng rồi cầm cuốn sách đi ra vườn. Nắng gần đứng bóng, đàn gà núp dưới vườn chè con nào con nấy phập phồng cổ họng. Chễm bâng khuâng nhặt cái lá mít đỏ sẫm rơi dưới chân. Nó thương bố nó lắm.

Ông Hộ ức lắm, nhớ lại chuyện sáng nay ở ngoài đồng Ngòi. Ông vừa đánh trâu dưới ruộng lên vục nước rửa chân thì có tiếng chào rõ ngọt:

- Bác cày về sớm thế

Thì ra thằng Lành con nhà Khoa mổ lợn, nó ngồi trên con Rem phình phịch nổ máy:

- Bác ơi uống với cháu vại bia cho mát. Hơ hơ, uống thì uống. Nó vẫn thi thoảng gặp con Chễm nhà mình anh anh em em sách sách vở vở ríu rít ấy mà.

Ngoắc cái chạc trâu vào gốc cây vông, ông Hộ làm ngụm bia, khà ra cả bọt. Quê hương bây giờ thật là nhớn mạnh. Chả cần đi Hà Nội Việt Trì cũng có bia uống. Nhớn mạnh thật, nhớn mạnh thật. Cà kê chuyện đông chuyện tây, thằng Lành hỏi ông về chuyện em Bình (tên con Chễm) thi đại học. Nó bảo:

- Ôi dào, đại gì thì đại chả bằng đại tiền. Mở cái quán, có vốn làm dàn Karaoke cả làng hát, vừa vui vừa thu hoạch chả cần học cho mệt sức bác ạ.
Ông Hộ tròn mắt, ô hay nó nói với mình hay nói với con Chễm? Đời ông chỉ mong con mình mở mày mở mặt với làng nay nghe thằng này nói vậy khác gì lấy gai mây móc họng.

- Này anh Lành, anh cũng cố học đi chứ ai lại bông lông mãi sao? Nó nhìn ông Hộ cái nhìn nửa cười và lại rất hiền.

- Bác ơi, bác như bố cháu thôi, cựu chiến binh chiến biếc mà làm gì, đêm vẫn đi gác xóm gác làng như thằng mõ để lũ cán bộ xã nó đánh phỏm thế mà vẫn không sáng mắt mà vẫn bị nhiễu loạn với quá khứ của thời xa tám hoánh nào hả bác. Nó cười, trông giống nụ cười của cái thằng Đôn xê ông đảo ngũ hồi Quảng Trị quá. Ông Hộ giận mình. Dại quá, uống cốc bia của nó để nó nhiếc mấy ông cựu chiến binh như mõ. Ông cầm cái roi cày phắt đứng lên giật con trâu đi về. Thằng Lành ơ ơ, rồi lại ngồi xuống uống tiếp.

 ***

Con Chễm ngồi ngoài gốc mít ôn bài. Cứ trưa đến bố đi làm đồng về thì nó lại ra vườn mà ôn thi. Bố nó bảo ngày xưa làng mình có mấy bác như bác Khánh, bác Lợi ôn thi đại học trên gò cọ mà đỗ Bách Khoa, đỗ Cơ Điện. Nó nghe thấy nể nhưng vẫn buồn buồn vì không có tiền về Hà Nội học trong lò như bè bạn. Nó thương bố bầm nó, thương anh Ngự nó nên cặm cụi mà học. Có bao nhiêu bài tập nâng cao thầy cho nó làm bằng tiệt. Chỉ ngại cái tiếng Anh, học mãi méo cả mồm chỉ được đến bẩy điểm. Anh Ngự thi hai năm chả đỗ, lên Lào Cai làm thợ xây gửi tiền cho nó học, những lần anh về anh nói nhát gừng:
… Cái Chễm .. mày thi .. trả thù cho anh.
Bố Hộ đặt tên anh nó là NGỰ, tên nó là BÌNH. Bố bảo đó là tên sư đoàn bố. Ngự Bình tên hay nhỉ. Bố đánh Quảng Trị Thừa Thiên bị thương rồi về. Gần ba mươi tuổi mới xây dựng với mẹ. Hai anh em  ngoài mười tuổi mẹ bị bệnh mà đi. Bố cặm cụi nuôi nó như người đàn bà. Thấy nó chơi với anh Lành con bạn lính bố cũng vui vui. Nhưng bố ngại cái anh Lành ăn chơi lông bông hết đi tiếp thị dưới Hà nội lại về mở quán bán đĩa nhạc và sim thẻ điện thoại giữa làng. Bố không mặn mà lắm với anh Lành. Ấy vậy mà sau lần đi về Hải Hưng họp đại đội cũ, bố về thấy vui hẳn lên. Bố bảo nó: 

- Ừ, làm gì thì làm chả cứ phải đại học, miễn là làm việc có ích, buôn bán có phúc có đức là được con ạ. Đừng cố quá khổ thân. Ở đời cựa lắm thì chầy vẩy.
Hôm ấy Chễm nghe bố nói động viên mình mà thấy thương bố  quá , bố nói thế nó lại càng cố hơn , nó học như thấy chóng thuộc hơn mọi hôm , những bài lơ mơ hôm nay đọc lại thấy hiểu hơn . Tối , xếp cái mâm cơm cho bố có bát canh rau ngót nấu cá rô và chén con rượu nghe bố nói chuyện ngoài hè . Bố bảo đừng bật điện con ạ . Trăng lên rồi kia kìa.
Bố kể: - Ở đại đội bố có mấy bác bây giờ học cao làm ở Hà nội, đi cả nước ngoài, mà họp Đại đội về đầy đủ. Các bác ấy không quên tên một ai, vẫn mày tao như ngày xưa ở Quảng Trị Thừa Thiên. Bây giờ các bác ấy viết lại những chuyện ngày xưa ở đơn vị được in thành sách bố mang về đấy. Thi xong thì con đọc cho biết bố ngày xưa thế nào.
Bố nhấp chén im lặng. Bên hàng xóm có nhà mở Karaoke, lũ trẻ nheo nhéo hát Chim sáo ngày xưa. Con Chễm giục bố: bố ăn cơm đi.

- Ừ, hay đáo để, các bác ấy lấy tên mình toàn là những cái tên mà ngày xưa đơn vị từng chiến đấu ở đó. Có bác là Trà liên Tây, có bác Tích Tường Như lệ. Hề hề bố mà biết viết vào máy tính bố lấy tên Long Hưng cho oách, cho nhớ. Toàn những cái tên bao nhiêu người đã chết đấy con ạ. 

Con Chễm cười , nhìn thấy gương mặt bố nó như trẻ lại  :

-  Bố phải lấy tên Hộ Long Hưng chứ, a mà tên hay quá bố nhỉ. Ông Hộ cũng cười nhìn sâu ra vườn, vườn xạc xào gió và trong đêm hương vườn có mùi lá khô lẫn mùi hoa cau.

 ***

Đại hội Cựu Chiến Binh xã nhà vừa vui vừa buồn, ông Hộ đi về nói với con Chễm thế. Con Chễm không dám hỏi lại bố. Hôm sau đi cấy nghe người làng kể. Ông chủ tịch CCB cũ là trung tá về hưu nay nhất định xin nghỉ, lãnh đạo xã gợi ý bầu ông Khoa bố thằng Lành. Ông Khoa một thời làm tài vụ trên quân khu 2 hoạt ngôn hoạt tính, rất tích cực giúp đỡ các phong trào của thôn của xã. Xã họp, xã tiếp khách huyện tỉnh về đều có tay ông Khoa lo liệu. Ông vui hơ hớ, đi đến bắt tay với lãnh đạo cấp trên cứ như thân tình lâu lắm rồi. Ông Hộ và mấy ông bạn lính thời Quảng trị cũng chỉ ừ hữ. Nhà Khoa ấy tao lạ gì, hành quân đến Thường Tín nó lăn ra ốm. Ốm qué gì đâu. Bọn ông đi B vài năm sau về làng thấy ông Khoa vẫn còn tại ngũ, làm tài vụ quân nhu gì đấy mang hàm thiếu úy. Lúc sắp đánh tàu thấy Khoa về phục viên, xây nhà mở quán bán thịt lợn giữa làng. Ông Khoa chả để mất lòng ai, nhất là cùng lứa nhập ngũ năm1970, ai ông cũng giúp đỡ cũng ngọt nhạt như ai.

Ở Hội nghị, bầu Chủ tịch Hội CCB ông Khoa thấp phiếu nhất. Người trúng cao phiếu lại là ông Hộ. Ông Hộ nhìn mặt các lãnh đạo xã thấy như mình có lỗi. Cả đại hội chúc mừng ông Hộ, ông chỉ thấy nhôn nhao trong người và thấy cái nắng nhập nhòe ngoài gốc đa. Giữa lúc ấy con tàu ngược chạy qua làng còi toe toe y hệt mấy chục năm trước các ông lên tàu đi bộ đội.

Từ hôm ấy con Chễm thấy bố ít nói hơn hay hội họp hơn hay đi cùng các chú công an xã nhao chỗ này đáo chỗ nọ. Nó cặm cụi nháo nhào lo cho ngày về Hà nội thi đại học. Thương bố mà cũng giận bố, nó vẫn biết đêm nào ông Hộ đi về cũng ngó vào buồng thấy con gái nằm ôm sách nước mắt ông lại ngân ngấn, ông lặng lẽ ngồi nhìn ảnh vợ hiền từ trên bàn thờ.

Ngày đi thi, anh Ngự trên Lào cai về đưa con Chễm ra tàu. Ông Hộ đi sau cầm cái quạt lá cọ tí lại phẩy cho con gái. Từ nhà ra ga có cây số thôi mà ông như thấy như dài bằng một trạm hành quân trên Trường sơn. Dưới cánh đồng ơi ới những bà những chị ngó lên, chúc con Chễm thi đậu đại học. Ông Hộ nói với xuống chỉ được mỗi câu Dạ … vâng. Nước mắt  cả bố cả con ràn rụa.

***

Ông Hộ nhận được thư của bạn từ Hà nội gửi lên đúng lúc con Chễm nhận giấy báo vào đại học Nông nghiệp HN.

Thư viết … "Hộ ơi, mày không phải lo đâu hôm cháu Bình về thi dưới này anh em đại đội mình đều ra động viên cháu. Nó làm bài tốt lắm, nhìn cháu bọn tao tin là cháu sẽ đỗ. Thằng Lãm thằng Tốt nhà bên Gia Lâm hứa là nếu cháu học ở đại học Nông nghiệp Châu Quì sẽ gần gụi giúp đỡ cháu. Mày ạ, hôm đón cháu có cả thằng Tích giáo viên đại học, trước ở A10 ấy. Nó tâm sự với cháu Bình đến là lâu. Thế mà hôm nay thằng Tích chết rồi, nó bị cúm phổi mày ạ …”

Ông Hộ khóc, ông khóc nức nở. Con Chễm không biết vì sao ông khóc.

***

Sáng nay, ông Hộ đưa con ra ga đi học đại học. Con đường ra ga đáng lẽ phải vòng ra đê, nhưng bố con ông vẫn đi dọc đường sắt. Đoạn đường mà ngày xưa ông vẫn lủng lẳng túi dết đi học. Cũng trên mặt đường tàu này ông và vài anh em ra ga lên tàu xuôi về huyện ngày nhập ngũ. Mỗi bước đi trên từng thanh tà vẹt ngất ngưởng lôm côm đá. Mùi tanh tanh ngai ngái mặt đường tàu và màu hoa tím như cái cúc áo của dàn dạt những lùm xấu hổ quen thuộc với ông mà sao hôm nay lại lạ thế. Tối qua khuya lắm, ông ngồi nhìn con Chễm sắp đồ đạc để ra đi mà thấy mình như lên cơn huyết áp. Đời ông đã hàng trăm lần sắp sếp ba lô để hành quân như thế. Cuộc hành quân nào cũng là rơi vãi. Cuộc hành quân của con ông thì không thế, nó chan chứa hi vọng, nó phơi phới mặc dù ông biết cái thân CCB ông sẽ còn vất vả biết bao nhiêu. Trông vào vườn vào ruộng được mấy tiền cho con đây. Bỗng con gái đến bên ông. Nó giở cái gói vải dù cũ ra, trước mắt ông tấm khăn mùi soa vợ ông thêu con chim tặng ông ngày ông đi bộ đội. Một con chim bay đi và một con chim đứng trên cành chờ đợi. Nó bảo:

- Bố cho con mang cái khăn này đi bố nhé. Ông Hộ lặng im, ông nhìn con gái rồi ngước lên nhìn ảnh vợ lờ mờ như sương.

Đã từ rất lâu, ông Hộ lại đội cái mũ cối mang về từ Quảng Trị. Bước khập khiễng trên những thanh tà vẹt khiến cái mũ cứ ngật ngưỡng. Ông Hộ bỏ mũ ôm vào bụng.

Nguyễn Trọng Luân