CHUYỆN TÌNH HOA GIẤY

Hà Nhật Quỳnh

CHUYỆN TÌNH HOA GIẤY từ truyện đến thơ rồi âm nhạc

‘Chuyện tình hoa Giấy’ là câu chuyện về một người đồng đội của nhà văn
CCB Nguyễn Trọng Luân, lặng lẽ khiêm nhường nhưng với anh thì day dứt
mỗi khi ngày 30/4 trở về.

Tác giả đã viết truyện Hoa Giấy ( Hoa
Củ Chi - Bóng đổ nhà mồ, NXB HNV 2014) rồi viết thành bài thơ Hoa Giấy.
Và, mình đã phổ từ bài thơ thành ca khúc CHUYỆN TÌNH HOA GIẤY.

Nhà văn Nguyễn Trọng Luân chia sẻ rằng: ‘nói đơn giản thế thôi, nhưng
hành trình của HOA GIẤY đi vừa 39 năm 8 tháng. Tôi muốn treo lại truyện
HOA GIẤY để những bạn bè, đồng đội luôn nghĩ rằng kí ức không bao giờ
muộn, không bao giờ thừa. Nhớ về nhau, nghĩ về người đã khuất cũng là
mong muốn cho đời sau đẹp hơn’.

------------

Hoa Giấy

Thú thật, trước khi vào Nam chiến đấu tôi chưa hề biết hoa giấy. Có thể
quê tôi không có và những vùng miền Bắc khác tôi chưa biết chăng? Nhưng
quả thật chỉ đến khi về đánh Củ Chi tôi mới nhìn thấy hoa giấy.

Ngày 19/4/1975 chúng tôi từ Chơn Thành hành quân rồi vượt sông Sài gòn
lúc gần sáng. Đoạn chúng tôi qua sông sau này gọi là Bến Dược chứ lúc ấy
chỉ biết theo đường vạch ra của trinh sát cấp trên mà thôi.

Tôi nhớ cầu phao công binh làm ghép bằng những thuyền quay ngang nước thủy triều rút nên phải lội một đoạn bùn mới lên cầu.

Qua sông, chúng tôi đi bộ trên con đường cũ phủ kín lá và cỏ hoang. Củ
Chi hoang tàn, Củ Chi bình địa với xe pháo cháy thui, những gò đống lở
loét hố bom, hố pháo. Dưới chân chúng tôi là gạch đá, là mảnh bom, vỏ
đạn, dấu tích của mười mấy năm đất thép thành đồng này đánh Mỹ và trụ
vững để hôm nay có bàn đạp cho đại quân tiến đánh trận cuối cùng.

Nơi trú quân rất chật hẹp, ven con lộ đất sỏi chạy qua bến Đình nằm sát
mép sông Sài Gòn. Bộ đội không được đi lại, không được tắm lội trên
sông. Mỗi người di chuyển đều có một cành lá tươi cầm theo che trên đầu.
Máy bay địch lượn lờ và thỉnh thoảng một trận pháo đổ dồn từ phía Bình
Dương, Đồng Dù ập tới.

Tôi vốn là lính bộ binh lên trinh sát nên
mấy ngày nay nằm gần đại đội cũ của mình, tôi mò xuống C7. Lính mới bổ
sung tháng 12/74 toàn quân Phú Thọ nên bọn tôi nằm trong cỏ mà thả hồn
tán chuyện quê hương. C7 đóng ở một khu đất áng chừng trước đây là một
xóm nhà dân trù phú. Vẫn còn những chân cột, góc chuồng lợn và cây trái
ăn quả.

Cỏ lau, cỏ lác mọc tùm lum lên những nền nhà, những góc
vườn chả biết chủ nhân của mảnh đất này giờ lưu lạc góc trời nào. Thằng
Hoà người phố Cao Bang đặt khẩu B41 tựa lên thân cây rễ còng queo, lá
xanh che vòm như cái tán ô.

Mà kì lạ phía bên trên chòm lá xanh
là những cánh hoa đỏ chói, chen lẫn những cánh hoa trắng như cánh bướm.
Những cánh bướm mỏng manh sau mỗi đận pháo nổ lại rung rinh lắc lư trên
đầu. Gió Sông Sài gòn làm nó đung đưa, cái vòm hoa ấy xôn xao tiếng
cười, tiếng hát của lính.

Tôi bảo Hoà ăn chơi quá nhỉ. Nằm trong
vòm hoa rõ là đẹp, viết thư cho người yêu thế kia có mà quá là mày đi
học nước ngoài đang kể về trời âu. Nó bảo ừ thật đấy, em xuýt nữa đi tây
rồi. Trường Hùng Vương chúng em đi Tây đông lắm nhưng em lại nhận giấy
báo đi bộ đội trước. Đợt chúng em nhập ngũ là 29/4/74 anh ạ. Nó bẽn lẽn …
bạn gái em cũng đi học ở Liên xô. Em cũng mới nhận được thư cô ấy hôm ở
Chơn Thành.

Tôi hỏi, thế mày viết thư cho người yêu chưa? Viết
luôn đi chứ cứ gửi lên chỗ E bộ họ sẽ chuyển cho mình về phía sau. Có
chứ anh! Có thể cô ấy sẽ nhận được thư em khi đã giải phóng Sài gòn ấy
chứ. Nó cười , vòm hoa đỏ trên đầu rung rinh.

Rồi đột nhiên nó
hỏi anh có biết tên hoa này là gì không? Tôi bảo chịu, chưa thấy bao
giờ. Chúng nó - cả tiểu đội lao nhao chúng em cũng thế không biết hoa
gì, cứ nghĩ anh Luân học cao hơn thì biết. Tôi gật gù ra vẻ suy nghĩ.
Chả nhẽ là hoa bướm? vì cánh nó giống cánh bướm. Rồi dứt khoát tôi bảo
thôi nhớ ra rồi đấy là hoa bướm.

Mấy thằng ngồi im có vẻ tâm
phục. Thằng Hoà thì nói khẽ, em không tin nhưng đẹp quá anh ạ, nắng càng
to màu nó càng sáng lên, rực rỡ hơn. Sau này hoà bình, em sẽ mang giống
hoa này về Thị Xã Phú Thọ trồng và sẽ gọi là hoa Củ Chi. Cả lũ cười
nhăn răng, hoa Củ Chi là hoa Chỉ Cu đấy mày ơi.

Thằng Hoà và tôi cười phớ lớ. Dưới kia sông Sài gòn xanh veo gió và trên đầu chúng tôi hoa vẫn rung rinh đỏ.

Sáng 29/4 nổ súng đánh trận cuối cùng. Trận đánh Ấp chợ Cầu Bông diễn
ra từ 5 giờ sáng tới 12 giờ trưa. Tình cờ khu ấp chợ Tân Phú Trung cũng
miên man những rặng hoa giấy đỏ tươi và những hàng cây bằng lăng hoa
tím.

Thằng Hoà hi sinh lúc 9 giờ sáng. Khẩu B41 của nó chỉ còn
một quả đạn mang theo. Chúng tôi chỉ kịp nhìn nó, cái thằng to cao da
nâu bóng và chiến đấu rất lì được bà con đang lau chùi khâm liệm rồi vội
vã tiến vào Hóc Môn.

Trận địa Tân Phú Trung lùi lại đằng sau vẫn nôn nao màu đỏ của hoa giấy và man mác màu tím hoa bằng lăng.

***

Nhiều năm sau, trong một lần về dự gặp mặt 29/4 kỉ niệm ngày nhập ngũ
cũng là ngày giỗ của hơn chục thằng anh em tiểu đoàn Phú Thọ. Sau cuộc
liên hoan ở nhà văn hóa thị xã cả bọn rủ nhau đến thắp hương cho thằng
Hòa Cao Bang.

Trưa hôm ấy có một người phụ nữ đi cùng cánh lính
cũ chúng tôi. Ở nhà Hòa ra chị ấy mời chúng tôi. Nhà em cũng gần đây mời
các anh tới thăm nhà em, em là người yêu của anh Hòa cũng là gần gũi
với các anh cả thôi.

Thật là bất ngờ và vui. Chúng tôi đi đến
nhà người đàn bà có dáng đẹp mặn mà lịch sự ấy. Tới nơi, tôi bỗng giật
mình vì căn nhà đẹp thì ít mà bàng hoàng vì sắc rực rỡ hồng tươi của
giàn hoa Giấy thì nhiều. Cả chiều dài mặt tiền ngôi nhà long lanh màu đỏ
hắt nắng xuống đường loang lổ. Trong tôi vụt hiện lên sắc hoa Giấy Củ
Chi với Hòa hôm nào. Trưa hôm ấy người đàn bà chậm rãi kể với chúng tôi.

Ngày 30/4/75 hầu như hàng ngàn sinh viên Việt nam không ngủ
không học mà chỉ nhẩy múa hát hò. Các bạn SV nước ngoài cũng vui lây bởi
chúng em. Các trường Đại học có SV Việt nam đều cho SV VN nghỉ học và
liên hoan.

Trong niềm vui vô bờ bến ấy, em cứ hồi hộp và nhiều
khi thảng thốt nghe như anh Hòa gọi. Em giở ngót chục lá thư trong một
năm chúng em xa nhau cũng là một năm Hòa đi bộ đội. Em đọc mãi đến thuộc
lòng những lá thư ấy để hi vọng Hòa trở về. Cho tới hai tháng sau nhận
được lá thư đề ngày 25/4/1975 . Hòa đang ở bên sông Sài Gòn trên đất Củ
Chi…

Người phụ nữ cúi xuống lau nước mắt. Các anh biết không?
Trong lá thư kẹp một cánh hoa màu đỏ đã chuyển sang hồng. Em cũng không
biết là hoa gì chỉ nghe Hòa nói thứ hoa này mọc rất nhiều ở Củ Chi và đỏ
rực rỡ khi nắng lên, rằng đây là loài hoa có sức sống mãnh liệt mà Hòa
rất thích.

Tin Hòa hi sinh đến sau vài tháng. Lúc ấy vào mùa
đông. Nước Nga trắng tuyết và em cũng sang năm học thứ hai. Em nâng niu
cánh hoa màu đỏ ấy trong tuyết lạnh xứ người, người yêu em mất vào ngày
cuối cùng giải phóng, em mang bông hoa ấy trở về VN và quyết tâm đi tìm
nó.

Thì đây các anh thấy đó, em đã vào Củ Chi nơi anh Hòa hi sinh
và dễ dàng nhận ra loài hoa Giấy Hòa đã thích. Em mang cành hoa ở đó về
trồng ở đây khi em có nhà riêng. Kì lạ là cây hoa mọc rất nhanh và tán
vươn đan như cái vòm cong cánh buồm.

Đã ba mươi năm rồi tán hoa
Giấy nhà em quanh năm rực rỡ cứ đến ngày giỗ anh Hòa hoa càng rực rỡ
hơn. Cả phố này không ai biết hoa ấy mang từ miền nam về. Chỉ có hương
hồn Hòa thì biết, em chắc là anh ấy biết.

******

Trở lại
An Nhơn Tây nhiều lần và lần nào cũng vậy, tôi lại đến bên mộ thằng Hoà.
Cái bia ghi: Phạm Văn Hoà – Quê quán: phố Cao Bang TX Phú thọ - Hi sinh
29/4/1975 hiền lành như bao tấm bia đồng đội khác. Đến bây giờ thằng
Hoà vẫn chưa biết tên cái loài hoa mà nó thích. Nghĩa trang An Nhơn Tây
rợp màu loài hoa ấy. Đỏ thật tươi, sống thật mãnh liệt, bốn mùa rung
rinh, và hoa cứ nở cả bốn mùa.

NGUYỄN TRỌNG LUÂN

------------------------

Và… bài thơ Hoa Giấy

HOA GIẤY

Em đến Củ Chi đưa hài cốt anh về

Mấy mươi năm sau em mới gặp anh nơi sông Sài gòn nắng lóa

Anh của em thời học trò nón lá

Tiễn anh đi em thầm khóc ở sân trường

Mang lá thư em anh đi về phương nam

Em mang hình anh đến miền tuyết trắng

Ngày Giải phóng Sài gòn ôm nhau òa khóc

Ở xứ người em thao thức ngóng tin anh

Vẫn còn đây thư anh đến muộn màng

Anh bảo hành quân đánh đường mười bốn

Anh kể Sông Ba mùa này nước đục

Anh kể những con đường bầm đỏ cánh pơ lang

Người em yêu ngã xuống ở cửa ngõ Sài gòn

Nhật kí anh ghi yêu rung rinh hoa Giấy

Anh ước sẽ mang về giống hoa màu máu

Để tặng em ngày đất nước xum vầy

Em đến đây rồi lặng lẽ An nhơn Tây

Hoa vẫn đỏ trên mộ người chết trẻ

Sông Sài Gòn Củ Chi nắng lóa

Em nép vào lùm hoa giấy gọi anh ơi!

(Hà Nội 31/12/2014 - NGUYỄN TRỌNG LUÂN)



Năm nay, năm thứ 40 kể từ năm 1975 khi bạn anh hi sinh, đã có bài hát CHUYỆN TÌNH HOA GIẤY vào ngày cuối cùng của năm 2014.